Wielka Sobota to w Kościele katolickim dzień ciszy i oczekiwania, w którym – oprócz tradycyjnego święcenia pokarmów – ma miejsce obrzęd poświęcenia światła i wody.
Sobota to jest dzień wielkiej ciszy, kiedy cały świat się zatrzymuje. Wspominamy czas, kiedy Chrystus zmarły leży w grobie – mówi paulin, o. Michał Legan. – Wtedy wszystko traci sens. Nic nie jest na swoim miejscu, nic się nie da uporządkować. Taka ma być Wielka Sobota – zaznacza. – Trzeba pamiętać, że ten dzień nie ma sensu, jest bezwartościowy, jeśli się nie zakończy Wigilią Paschalną – dodaje duchowny.
Sobota aż do wieczora jest wypełniona ciszą. – To dzień, w którym wszystko wydawało się być skończone i dzień, kiedy po ludzku sądząc nie stało się nic – mówi ks. Wojciech Węgrzyniak. Ten dzień uczy cierpliwości i przypomina, że w świecie życia i śmierci dzieją się zmiany, nawet jeśli ich chwilowo nie dostrzegamy – dodaje.
W Wielką Sobotę w kościołach trwają adoracje przy Bożym Grobie. Wtedy też odbywa się święcenie pokarmów.
Tradycyjna „święconka”
Tradycja święcenia pokarmów w Polsce to ewenement na skalę światową – mówi ks. Adam Parszywka, misjonarz i salezjanin. Choć z tym zwyczajem można się spotkać jeszcze np. w Bawarii czy niektórych regionach Słowenii, nie jest tam tak popularny jak u nas. – Święceniem pokarmów, zgodnie z tradycją, uświetniamy sposób, w jaki będziemy celebrować poranek zmartwychwstania w naszych rodzinach – wyjaśnia salezjanin. I przypomina zwyczaj starożytnych chrześcijan, którzy gromadzili się na pełnych radości ucztach tzw. „agapach”. Obecnie formą wielkanocnej uczty jest spożywane w gronie rodziny śniadanie wielkanocne (w niektórych domach kolacja po wigilii Paschalnej).
Tradycyjny koszyczek ze „święconką”
Jeszcze dziś są rejony na świecie, gdzie celebruje się wielkanocne agapy. – W niektórych częściach Afryki to wciąż żywa tradycja – opowiada ks. Parszywka. – W wielu miejscowościach w sobotę wieczorem z małych kościołów misyjnych wyruszają procesje. Ich uczestnicy po drodze śpiewają, grają na bębnach i niosą zapalone pochodnie – opowiada misjonarz. Wierni z tzw. „kościołów-satelit” schodzą się do kościoła centralnego, gdzie odprawiana jest msza rezurekcyjna, czyli msza zmartwychwstania. – Potem właśnie odbywają się wielkie agape: wspólne, radosne uczty – wyjaśnia. Posiłki często przygotowywane są w wielkich kotłach, a w uczcie uczestniczą wierni z całej okolicy.
W Wielką Sobotę po zachodzie słońca zaczyna się najważniejsza noc w roku – wielka noc, noc, kiedy ukrzyżowany Jezus zmartwychwstał – tłumaczy ks. Węgrzyniak. – Dlatego też w kościołach ma miejsce Liturgia Wielkiej Nocy zwana liturgią paschalną. Podczas niej wspominamy największy cud świata – zwycięstwo Jezusa nad śmiercią, szatanem i grzechem – wyjaśnia.
Światło i woda. Liturgia Wielkiej Nocy
Celebracja rozpoczyna się Liturgią światła. Przed budynkiem kościoła kapłan święci ogień, od którego zapala paschał – dużą świecę, symbolizującą Zmartwychwstałego Chrystusa. Jest on naznaczony pięcioma czerwonymi, ozdobnymi gwoździami – na pamiątkę ran Jezusa. Zapalona świeca wnoszona jest do ogarniętej mrokiem świątyni. Tam wierni odpalają swoje świece od paschału.
W dalszej części liturgii paschalnej czyta się fragmenty Starego i Nowego Testamentu, przeplatane śpiewanymi psalmami. Przypominają one całą historię zbawienia – od stworzenia świata, przez wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej, proroctwa zapowiadające nadejście mesjasza aż do ewangelii o zmartwychwstaniu Chrystusa.
Tej nocy po blisko pięćdziesięciu dniach do kościołów powraca uroczysty śpiew „Alleluja” i ma miejsce „rozwiązanie dzwonów”. Używane od Wielkiego Czwartku drewniane kołatki zastępuje się „zwiastującymi radość” dzwonkami. – Wszystkie dzwony świata biją z radości, że człowiek może być wolny nawet od śmierci.
Wielka Sobota, obrzęd poświęcenia światła w Częstochowie
Kolejnym symbolem Wielkiej Soboty jest woda. Tego dnia święci się ją, a potem wykorzystuje w ciągu roku do obrzędu chrztu. Dlatego też w sobotę w czasie nabożeństwa w wielu kościołach udziela się sakramentu chrztu. – Dzięki wodzie odradza się życie, a ze zmartwychwstałym Jezusem rodzi się nowy kościół.
Wigilia Paschalna kończy się Eucharystią i procesją rezurekcyjną. Boży grób pozostaje pusty, a na ołtarzach pojawia się figura Jezusa Zmartwychwstałego.
Świętowanie Triduum kończy się nieszporami niedzielnymi.
Źródło informacji: Interia.pl